December 2020

"The three months of winter, they are meant to be covered and concealed, water is frozen and earth is torn, do not disturb the Yang energy, go to bed early and get up late, you must wait for the sunshine, keep the mind and spirit inside the heart comfortably, like keeping private the treasures you acquired, stay away from cold and stay warm, keep the skin closed and covered well to protect the Yang energy from leaking out, this is the way of hiding and storing in the winter. If disobeyed the kidney energy will be harmed and it will not be able to provide energy foundation for spring, there will be tendon related disease and the directions of energy flow will not be right, very little energy for birth will be provided..."

(Huang Di Nei Jing Su Wen Hoofdstuk 2(Si Qi Tiao Shen Da Lun), vertaling Cedric Q. Sun, 2012)

Leven in harmonie met de seizoenen. Het seizoen winter met het element water

Eigenlijk weten we het wel, de mens hoort in harmonie met de natuurlijke cyclus van de natuur te leven. In de winter dwingt de kou en het donker ons om te vertragen, even stil te staan, naar binnen te keren. Deze tijd van het jaar is de tijd van bezinning en van nieuwe energie opbouwen. Je krachten sparen om straks, als het weer lente wordt, te kunnen groeien. Denk aan het zaadje in de aarde; in de rust ligt de kracht.

In de filosofie van de Traditioneel Chinese Geneeswijze (TCM) zijn er vijf fasen: hout, vuur, aarde, metaal en water.

Ze beschrijven hoe de verschillende aspecten in de wereld om ons heen zich tot elkaar (en ons) verhouden. De natuur is de macro cosmos en wij mensen zijn een kopie van de natuur, de micro cosmos. Alles in ons leven loopt exact volgens hetzelfde ritme als in de natuur. In ons leven kennen wij ook fases van stilstand, groei, manifestatie, voltooing, terugtrekken en weer stilstaan, ofwel winter, lente, zomer, nazomer, herfst en weer winter.

De Winter hoort bij de fase Water. De organen die bij dit element horen zijn de Nieren en de Blaas. De Nieren worden gezien als de bron van alle energie (Qì) in ons lichaam. Ze slaan alle reserve Qì op zodat deze aangesproken kan worden in tijden van stress, grote veranderingen, voor herstel, het voorkomen van ziekte, en om mooi oud te worden. In de winter moeten we goed voor onze Nier Qì zorgen, want de bodem is in zicht. Daarom verlangt het lichaam naar rust, bezinning, behoud en opslag.

De winter is vaak een tijd van stilte (denk aan Kerst) en rust (denk aan de winterslaap), waarin de energie wordt bewaard en opgeslagen. Water is een van de krachtigste fasen, het kan met dodelijke snelheid en kracht bewegen, maar het is ook geduldig. Het kan een hoekige steen helemaal rond en glad maken door er jarenlang overheen te stromen. En het kan verstillen als ijs. Al deze verschijningsvormen tonen een flexibiliteit en een ‘go with the flow’. Water past zich aan, is stil, geduldig maar ook onwrikbaar, vastberaden en niet te stoppen.

Associaties met het element water:

Smaak – Zout

Zintuig – Gehoor (oren)

Geluid – Kreunen

Kleur – Donkerblauw/zwart

Emotie – Angst / Verlangen

Deugd - Wilskracht

Ontwikkelingsfase – Contemplatie/bezinning/spiegeling

Weefsel – Botten

Klimaat – Koud

Seizoen - Winter

 

Angst en wilskracht zijn de emoties van de Nieren

De winter herbergt twee verschillende emoties, ten eerste is er de angst voor buiten, de koude en de angst dat de voorraden niet voldoende zullen zijn. Vroeger was dit een serieuze angst voor de hongerdood. Het gaat hierbij dus om existentiële angst.

 De Yang zijde van de emotie, de deugd, is de wilskracht. De Nieren zijn dan ook de zetel van de wil, de drijvende kracht achter ideeën, wensen en idealen. De wil maakt dat de plannen die je maakt, uitgevoerd worden ondanks tegenslag en tegenwerking. De wil biedt al een vooruitzicht op de komende Lente.

De Nei Jing, een Chinese klassieke tekst geeft als advies om in de winter vroeg te gaan slapen en later op te staan. Wanneer je later opstaat heeft de zon de lucht al een beetje opgewarmd. Hierdoor bewaar je jouw Yang Qì om jezelf te kunnen verwarmen in de kou. Ga vroeg naar bed, zoveel mis je niet. Neem de extra rust, en probeer die winterslaap eens uit.

De koude van de winter kan je lichaam binnendringen. Vanuit de TCM is het vooral belangrijk om je rug, nek en de borstkas, maar ook je voeten goed bedekt te houden wanneer je naar buiten gaat. Vocht kan via je enkels je lichaam binnendringen. Dus draag goed schoeisel MET warme sokken. Ook in huis  houd je je voeten warm. Koude trekt gemakkelijk omhoog en kan vooral de blaas en de uterus direct aanvallen. Dit is vooral van belang voor vrouwen met PMS of een kinderwens. De meeste warmte verlies je via je hoofd, dus ook een muts dragen is belangrijk.

Persoonlijke noot: Ik zie zo vaak vooral jonge mensen in de winter met sneakers en van die korte sokjes en een broek die dan ook nog boven de enkels ophoudt. Dit kan later voor problemen zorgen, bijv. blaas of nierproblemen. Dus, hoe modern en cool dit er ook uitziet….als je je nieren gezond en vitaal wilt houden, doe het liever niet.

Voedsel in de winter

• Warme, hartige soepen, stampotten, stoofpotten, volle granen en geroosterde noten, die je kern verwarmen en je voeden. Gebruik verwarmende kruiden zoals kaneel of gember.
• Water – Drink door de dag heen genoeg water, op kamertemperatuur. Vermijd koude dranken.
• Pas op met thee. Vele soorten thee verkoelen op den duur het lichaam. 2 kopjes per dag is voldoende. Liever gewoon warm water (evt. met af en toe een stukje verse gember).
• Niervormige voeding – Zwarte, bruine en kidney bonen zijn voorbeelden van voedsel dat voedt en goed is voor de Nieren.
• Blauwe en Zwarte voeding – De kleuren blauw en zwart corresponderen met het Water element van de Nieren, en ze versterken het Water aspect. Eet bosbessen, zwarte bessen.
• Zaden, pompoenpitten, zonnebloempitten en zwarte sesamzaadjes hebben een verbinding met vruchtbaarheid en groei, die onder de verantwoordelijkheid van de Nier Qì vallen.
• Vermijd rauwkost, dit verkoelt het lichaam. Eet warme, hartige soepen, volle granen en stoom je groentes i.p.v. ze rauw te eten. Eet geroosterde noten (vooral walnoten en kastanjes zijn goed voor je Nier Qi), pompoen, wortels, donkergroene bladgroente.

Zelf doen

Om de winter goed door te komen en vitaal en energiek de Lente in te kunnen gaan de volgende tips:

• Ga vroeg slapen, rust goed uit en blijf warm. Verbruik zo min mogelijk energie.
• Verwen je voeten. ’s Avonds voor het slapen gaan een warm voetbad en je voeten masseren met een heerlijke lotion of voetencreme.
• Ga naar buiten, en geniet van een heerlijke wandeling (wel warm aankleden) en geniet daarna van een lekker warm drankje.
• Lees weer eens een goed boek of doe gewoon even niets (Wei Wu Wei: het doen van het niets doen). Even een andere vorm van www…..